Nhiều doanh nghiệp đã lựa chọn đổi sự im lặng trên truyền thông bằng những hợp đồng. Họ quên mất rằng, mạng xã hội thì chẳng gì đổi được, ngoài sự minh bạch.
Chiều 11.8, vào khoảng 15 giờ 30, cư dân nội khu Vinhomes Central park thì hốt hoảng, cư dân ngoại khu thì bất ngờ khi nhìn từ tầng cao lắm của toà nhà được mệnh danh cao thứ 8 thế giới- Landmark 81, cột khói đen bay hoà cùng gió.
Ngay lập tức hình ảnh cột khói đen đó xuất hiện trên mạng facebook.
Người không tận mắt chứng kiến thì đầy hoài nghi, hay là diễn tập phòng cháy chữa cháy, hay là, hình ảnh ghép để chơi Vinhomes Group? Hay là, ngày đầu tháng cô hồn, ai đó đốt vàng mã trên tầng cao…kèm những dòng chia sẻ: Sao truyền thông vẫn im lặng trước sự cố là tâm điểm săn lùng của báo giới? Thậm chí có nick còn thẳng thừng “vì anh Vượng chưa cho phép chăng”.
Zing là tờ báo đầu tiên đăng thông tin cháy ở Landmarl 81. Vài dòng thôi, nhưng khá đủ thông tin cho người đọc, dù chưa có phát ngôn của Vinhomes Group, mà là đại diện PCCC quận Bình Thạnh (TPHCM).
Là cháy do thợ hàn, là đã tự dập được không cần hỗ trợ của PCCC. Nghĩa là cháy không lớn, không thiệt hại. Tiếc là không nêu tên chủ đầu tư.
DƯ LUẬN CHỜ ĐỢI LÊN TIẾNG Ở TRUYỀN THÔNG
Vẫn là sự lặng im.
Dư luận chờ đợi thế thôi, ai cũng biết xưa đến nay, truyền thông hầu như né… Vinhomes Group.
Đơn cử như vụ cháy ở căn hộ tầng 11 toà Park 6 ( khu phức hợp Vinhomes Central Park) vào ngày 22.7 năm trước, dường như chỉ có Zing là “khai hoả”. Cách đó 19 ngày, thì tại tầng trệt toà nhà dự án Landmark Plus cũng xảy ra vụ cháy… hay chuyện ồn ào trên mạng xã hội vì tăng học phí, vì chuyển trường…của chủ đầu tư Vinhomes Group mà một vài chủ nhân facebook đã nhận được giấy mời của PC 50, Công an Hà Nội.
Để rồi sau đó là sự xuất hiện của mấy bài báo “nói lại cho rõ” chuyện tăng học phí, hay vụ cháy cũng chỉ nêu chung chung là xảy ra ở dự án ở đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận Bình Thạnh.
Ngay cả clip cháy ở toà nhà Landmark 81, nghe dân mạng đồn là chỉ tồn tại được bao nhiêu phút rồi cũng biến mất.
Truyền thông thì Vinhomes Group có thể dập “tắt lửa” như những người thợ hàn đã tự xử lý mà không cần đến lực lượng PCCC chuyên nghiệp. Nhưng với mạng xã hội thì thật khó, càng dập nó càng loang như vết dầu dẫn cháy.
Nhà báo H. L chia sẻ: Đăng ảnh toà tháp VN thì bị Facebook xoá, đăng lại ảnh tháp Mỹ chơi thôi, không có gì, đừng xoá.
Và khi chủ đầu tư đã lên tiếng, rằng chi xảy ra sự cố khói tại phòng kỹ thuật khu vực đang thi công, nguyên nhân là trong quá trình thi công đã bất cẩn để sì hàn bắn vào tấm xốp gây khói đen.
Thông báo do ông Lê Ngọc Hiếu- Giám đốc Ban quản lý Vinhomes Central park ký lại được cư dân bàn tán sôi nổi. Nào các cụ đã nói rằng, không có lửa sao có khói. Mà khói bốc ra từ tầng 64 không phải là nhỏ…lại trăm người, trăm ý bàn luận đủ trạng thái.
Phải sau mấy tiếng đồng hồ thì các báo mới lác đác chưa đầy chục tờ báo đăng tin cháy ở toà nhà cao thứ 8 thế giới, nhưng lại né nêu tên chủ đầu tư. Cư dân mạng lại hoài nghi rằng là, báo chí đã được anh Vượng cho phép?
Vẫn có những tờ báo giữ sự im lặng, dù các Tổng biên tập đều biết, đăng tin này lấy được view nhiều lắm, nhưng cũng chấp nhận cho… “trọn nghĩa, trọn tình” chăng? Hãy nể sợ Vị “Đại Tổng Biên Tập” mang tên P.N.Vượng-Như Nguyên Phó TBT Báo Tuổi Trẻ Trương Quang Vĩnh vừa lên tiếng:
“Ngay sau đó trên mạng xã hội, một nhà báo cho biết: “Tòa nhà của Vin Group phát cháy, những hình ảnh đầu tiên đã được truyền đi trên mạng xã hội. Trong nội dung chỉ đạo tổng biên tập các báo, Vin cho biết đây là “sự cố kỹ thuât” ở tầng 64. Vin đã khắc phục sự cố kịp thời, không có thiệt hai về người và tài sản. Vin cũng yêu cầu các báo không đưa tin để tránh gây hiểu lầm!”
Vậy là đã rõ. Hôm nay mới được biết trên các báo có thêm một “Đại Tổng biên tập”! “.
Thật ra là người có chút thâm niên làm báo và đang học hỏi về lĩnh vực PR nhưng tôi vẫn thật sự NGƯỠNG MỘ chị em bà Hằng với nghệ thuật PR TUYỆT VỜI đã thâu tóm hết “QUYỀN LỰC” các tờ báo, các TBT.
Đơn cử, năm 2016, tôi phụ trách nội dung tờ VTC News phía Nam. Tôi cầm hồ sơ sai phạm của TẬP ĐOÀN VINATEX, lính tôi viết bài xong. Tôi duyệt đăng lúc 10g sáng. Đến 2g chiều, NGẠC NHIÊN chưa bài đã BIẾN MẤT.
Tôi “ĐIÊN MÁU” quát tháo yêu cầu Trưởng Đại diện gọi ngay ra HN hỏi AI là người GỠ bài này mà không thông báo. Tổng TKTS lúc đó NGƠ NGÁC trả lời: “Em không biết, em không gỡ”. Sau khi Truy tìm dấu vết trên CMS thì ra ĐÍCH THÂN TBT GỠ BÀI.
Tôi chưởi cả nguyên TS báo mới biết nguyên do VINATEX đã được Vin… mua lại. Chỉ “Trong vòng một nốt nhạc” bàn tay MA THUẬT của em Hằng xinh…Gứm đã nhúng vào VTC News và giật dây TBT Hải BẮP như một con rối.
Sau vụ đó tôi làm đơn xin nghỉ khỏi VTC News vì không thể chung xuồng với kẻ THOÁI HÓA, BIẾN CHẤT trong nghề nghiệp. “Mối Hận” ngày đó với Vin… đến nay vẫn còn anh ách trong lòng.
Tôi cái gì cũng Tốt những được cái Thù Dai.
Tôi chỉ “lượm lặt” chuỗi thông tin đã diễn ra trong mấy tiếng đồng hồ sau sự cố khói đen bốc nghi ngút từ toà nhà biểu tượng bó tre.
Cũng cần nói thêm rằng, chỉ vài tiếng sau, Trung tâm thương mại Diamond Plaza, cách không xa Landmark 81 cháy biển hiệu thì các báo cấp nhật khá nhanh nhạy.
Qua sự cố này và những gì mà dư luận vẫn đồn thổi, bán tín, bán nghi vì sự im lặng đến khó kiểu của truyền thông khi mà Vinhomes Group xảy ra sự cố, có lẽ không chỉ tôi mà sẽ có nhiều người có chung quan điểm rằng, nếu các doanh nghiệp lựa chọn xử lý khủng hoảng bằng phương pháp “mua” sự im lặng của truyền thông là một sai lầm.
Một nhà báo Đ.N. H đã viết rằng, khi xảy ra khủng hoảng, thay vì can thiệp không đăng hoặc gỡ bài, clip…thì doanh nghiệp nên nhanh chóng, đàng hoàng thông tin nguyên nhân sự cố trên báo chí, để tránh những bàn luận theo góc nhìn…phán đoán.
Một khi mạng xã hội đã đăng thì việc can thiệp gỡ bài, hay không đăng liệu có ý nghĩa gì? Việc can thiệp thô bạo chỉ mang lại tác dụng ngược. Sự can thiệp chỉ làm người ta tò mò hơn, ngờ vực hơn mà thôi.
Nhà báo N.V.K thì thẳng thắn: Thời chưa có mạng xã hội thì việc “mua” sự im lặng của truyền thông dễ như mua mớ rau. Cùng lắm thì người này truyền miệng người kia. Một khi mạng xã hội đến với từng người dân thì… lại xử lý khủng hoảng theo quan điểm “Bàn tay che cả bầu trời” là một sai lầm, chẳng khác gì gậy ông lại đập lưng ông.
Tôi nhớ khoảng mười mấy năm trước, có doanh nghiệp ngành sữa đã tiên phong “kết thân” với truyền thông không chỉ là những hợp đồng quảng cáo. Họ đã chọn hướng đi mới đầy kín kẽ, nói như giới báo chí đồn đại là “không để lại dấu vết”.
Đó là những chuyến đi du lịch xuyên mấy nước, hết Châu Âu sang Châu Mỹ, xuyên Châu Á, kèm cả chút kinh phí để tiêu vặt. Đối tượng là các tổng biên tập tờ báo có tên có tuổi. Sau nhiều doanh nghiệp cũng học theo.
Tôi có đứa lính trước làm PR cho Vin… kể vanh vách mời lãnh đạo nào, báo nào tới dự tiệc ở KS 5 Sao hằng quý, Phong bì cân cả ký, quà nặng bể lốp xe, những chuyến đi nghĩ dưỡng ở V…pearl.
Cách đây 2 tháng bạn tôi được mời đi nghỉ dưỡng ở V…Pearl Nha Trang. Đi về nó tặc lưỡi khen Vin…chu đáo quá, đón tiếp như Vua.
Than ôi! “Viên đạn bọc đường” nó ngọt ngào làm sao khiến cho bao lãnh đạo tờ báo nghiêng ngả.
Nói Thiệt, Tôi mà được Cung phụng như vậy thì cũng mân mê mấy sợi râu loe nghoe nghĩ…Lại. Bài học này tôi học được từ Nguyên TBT Báo Tuổi Trẻ Anh P.Đ.Hải khi trao đổi nghiệp vụ với anh em PV: ” DN đưa tui 100 triệu tui từ chối ngay nhưng nói thiệt đưa tui 1 tỷ tui phải suy nghĩ và cân nhắc lại”.
Nghe xong hàng trăm PV lắc đầu Ngao ngán về vị TBT xuất thân từ Tuyên giáo.
Có doanh nghiệp thì lại lựa chọn bằng cách “tiết kiệm” hơn khi tung những số tiền quảng cáo, hợp đồng truyền thông đầy hấp dẫn, là không đăng bài, bài đã đăng thì gỡ. Nên trong giới báo chí đã truyền miệng “Sáng đăng, trưa gặp, chiều gỡ”…
Có doanh nghiệp thì lại chơi, những tưởng là cao tay là thách đố tiền tỷ… để rồi dư luận cũng sớm nhanh vạch ra những kẽ hở của những chuyện “giấu được đầu thì hở đằng đuôi”.
Doanh nghiệp khi gặp sự cố thường ít dám đối mặt với khủng hoảng mà lại lựa chọn phương pháp “che dậy”, thanh minh hay đổ lỗi.
Xử lý khủng hoảng truyền thông đã có nhiều chuyên gia lên tiêng, có bài có bản, thậm chí còn có giáo trình…các khoá học.
Thế nhưng có những chuyên gia nổi tiếng rất giỏi về lý thuyết xử lý khủng hoảng lại mắc những sai lầm đơn giản nhưng lại làm trầm trọng hơn khi đặt cao giá trị đồng tiền.
Đơn giản như “chiến dịch” sự cố nước mắm truyền thống nhiễm asen đã rơi tình thế gậy ông đập lưng ông. Xưa rồi chuyện “gắp lửa bỏ tay người” khi nước tương truyền thống bị đấu tố nhiễm chất 3MCP, khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ, sản xuất truyền thống không lao đao thì cũng sạt cơ nghiệp.
Chỉ vì gói hợp đồng PR “Nước mắm truyền thống “chưa đầy 700 triệu mà Phó TBT, Tổng TKTS, Trưởng ban CT-XH…của báo Thanh Niên đã tức tưởi ra đi. Đau hơn Hoạn.
Còn đó bài học quý khi chuỗi cửa hàng cà phê danh tiếng Starbucks ( Mỹ) gặp sự cố khi bắt giữ hai người da đen vào cửa hàng ngồi mà không gọi nước.
Những tưởng là chuyện nhỏ, ai dè sự vào cuộc của truyền thông, của mạng xã hội đã nâng lên quan điểm là phân biệt chủng tộc.
Ngay lập tức, hơn 8.000 chi nhánh và văn phòng công ty ở Mỹ đã đóng cửa đề tập huấn cho hơn 175.000 nhân viên, để ngăn ngừa nạn phân biệt, đối xử tại các cửa hàng của Starbucks.
Ban lãnh đạo công ty đã lên tiếng xin lỗi và nhấn mạnh rằng, đã học được bài học sau sai lầm đó. Và cần sửa sai.
Tôi, với góc nhìn không phải là chuyên gia có kinh nghiệm bài bản về xử lý khủng hoảng, mà chỉ là góc nhìn của một người đã từng làm báo, đã từng cay đắng đến trào nước mắt khi bài báo của mình chưa kịp đăng vì cú điện thoại, được đem đi để đổi lấy hợp đồng quảng cáo.
Nếu như các doanh nghiệp Việt xử lý được như Starbucks thì truyền thông không còn là nỗi lo sợ, ám ảnh khi gặp sự cố.
P/S: Khi viết Tút này Tui chỉ sợ anh Vượng Xinh Troai sẽ gọi điện đến trại giam T6-BCA-điều anh Phan Văn Vĩnh và Nguyễn Thanh Hóa, C50, ra để “triệu tập” tui như vụ lùm xùm liên quan đến trường học của Ving.
Một nhà báo vừa Còm: “Không chỉ huy động cả hệ thống CT vào cuộc xử lý khủng hoảng truyền thông mà Vin.. còn dùng giang hồ, Hacker FB…để bưng bít hết thông tin”.
Đọc xong tui Vãi cả linh hồn. Đêm nay lại mất ngủ. Chỉ sợ sáng mai tỉnh dậy trang www.Reportertvn.com, FG: Facebook.com/Reportervncom, Fb Trung Cường Đẹp Trai bị biến mất trên mạng xã hội.
